رأی شماره ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۸۷۶۳۶۶ هیأت تخصصی مالیاتی دیوان عدالت اداری درباره تجدید ارزیابی دارایی‌ها

خلاصه پرونده و رأی صادره

🌐 شماره رأی: ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۸۷۶۳۶۶
📅 تاریخ رأی: ۱۴۰۳/۱۱/۳۰
🔍 مرجع رسیدگی کننده: هیأت تخصصی مالیاتی و بانکی دیوان عدالت اداری

موضوع شکایت:

ابطال نظریه شماره ۱۲۴ مورخ ۲۳/۱۲/۱۴۰۰ سازمان حسابرسی درباره تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود و تعیین دوره تناوب آن.

متن نظریه مورد شکایت (سازمان حسابرسی)

پرسش اصلی:

آیا زمانی که ارزش منصفانه دارایی‌های تجدید ارزیابی شده تفاوت بااهمیتی با مبلغ دفتری داشته باشد، تجدید ارزیابی مجدد ضرورت دارد، حتی اگر دوره تناوب ۳ یا ۵ ساله رعایت نشده باشد؟

پاسخ سازمان حسابرسی:

✅ بر اساس بند ۳۳ استاندارد حسابداری شماره ۱۱ (دارایی‌های ثابت مشهود):

• اگر ارزش منصفانه دارایی تفاوت بااهمیت با مبلغ دفتری داشته باشد، تجدید ارزیابی بعدی الزامی است.

• در شرایط فعلی، این تفاوت معمولاً در دوره تناوب ۳ یا ۵ ساله ایجاد می‌شود.

✅ تفسیر کمیته فنی سازمان حسابرسی:
🔹 تفاوت بااهمیت: زمانی محقق می‌شود که اختلاف تجمیعی ارزش منصفانه و دفتری به ۱۰۰% برسد.
🔹 لازم‌الاجرا برای کلیه صورت‌های مالی از ۱۴۰۱/۱/۱ به بعد.

دلایل شاکی برای ابطال نظریه

🔴 مغایرت با قوانین:
1️⃣ تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم
2️⃣ ماده ۱۴ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و حمایت از کالای ایرانی
3️⃣ آیین‌نامه مصوب هیأت وزیران

📌 ادعای شاکی:

• نظریه سازمان حسابرسی تفسیر نادرستی از بند ۳۳ استاندارد ۱۱ ارائه داده است.

• معیار ۱۰۰% تفاوت برای تجدید ارزیابی، خلاف مقررات مالیاتی است.

دفاعیات سازمان حسابرسی (لایحه شماره ۲۱۷۹۵ – ۱۴۰۲/۱۲/۲۷)

✅ ۱. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی:
📌 طبق بند ۴۲ استاندارد ۱۱، افزایش سرمایه از این محل مجاز است، مگر اینکه قانون منع کرده باشد.

✅ ۲. ضرورت تجدید ارزیابی در صورت اختلاف ارزش:
📌 بر اساس بند ۳۳ استاندارد ۱۱، اگر ارزش منصفانه و دفتری متفاوت باشند، تجدید ارزیابی ضروری است.

✅ ۳. دوره تناوب ۳ یا ۵ ساله:
📌 این دوره برای شرایط تورمی ۲۰-۳۰% (مثل سال ۱۳۸۶) تعیین شده است.

✅ ۴. رعایت قوانین مالیاتی:
📌 تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم و ماده ۱۴ قانون حمایت از تولید در صدور نظریه مدنظر قرار گرفته‌اند.

رأی نهایی دیوان عدالت اداری

⚖️ نتیجه رسیدگی:
📌 نظریه سازمان حسابرسی مغایرتی با قوانین ندارد.
📌 استانداردهای حسابداری (بند ۳۲ استاندارد ۱۱) تأکید دارند که اگر تفاوت فاحش (بیش از ۱۰۰%) بین ارزش منصفانه و دفتری وجود داشته باشد، تجدید ارزیابی مشمول مزایای مالیاتی نمی‌شود.

🔴 حکم:
🚫 رد شکایت به استناد بند (ب) ماده ۸۴ قانون دیوان عدالت اداری (۱۴۰۲).

✍ امضاء:
محمدعلی برومندزاده
رئیس هیأت تخصصی مالیاتی و بانکی